احمد بن عبدالعزیز بنیخراساناحمد بن عبدالعزیز یکی از خراسانیان (بنی خراسان) و از خاندان‌های حکومت‌گر در شهر تونس بود. ۱ - حکومت احمداحمد بن عبدالعزیز زمانی قدرت را به دست گرفت که تونس فرمان‌بردار دولت صنهاجی بود. احمد پس از کسب قدرت، به مناسبات خود با دولت صنهاجی پایان داد و از راه و رسم مشایخ (که پدر و جدّش با آن حکومت کردند) عدول کرد و به شیوه ملوک و شاهان روی آورد و ستم آغاز کرد. وی عمویش، اسماعیل، را که با پدرش در اداره تونس شریک بود، کشت و پسر عمویش، ابوبکر، از بیم جان به بَنْزَرْت گریخت. احمد همچنین عده‌ای از مردم و بزرگان تونس را به مهدیه و دیگر نواحی تبعید کرد. ۲ - صلح با حاکم افریقیهدر ۵۱۰، علی‌بن یحیی‌بن تمیم‌بن مُضَر، حاکم افریقیه، شهر تونس را به محاصره درآورد و احمدبن عبدالعزیز با او صلح کرد. [۵]
ابن ابی دینار، المؤنس فی اخبار افریقیة و تونس، ج۱، ص۱۱۱ـ۱۱۲.
در ۵۱۴، عزیز بن منصور بن حماد، حاکم بِجایه، به تونس لشکر کشید. احمد بن عبدالعزیز به ناچار از او اطاعت کرد و در مقام خود ماند.در سال ۵۲۲، مُطَرِّف‌بن علی‌بن حَمْدون زناتّی، از سرداران بنی‌حماد، از بجایه به افریقیه رفت و همه شهرهای آن، از جمله تونس، را تصرف کرد و احمد بن عبدالعزیز را از آن‌جا بیرون راند. احمد به همراه خانواده‌اش به بجایه رفت و بقیه عمر را همان‌جا گذراند. او که برجسته‌ترین حکمران این خاندان بود، ۲۲ سال با زیرکی و قدرت بر تونس حکمرانی کرد. پس از احمد بن عبدالعزیز، امارت تونس به ترتیب به کرامة بن منصور از بنی‌حماد، برادرش ابوالفتوح بن منصور، محمد بن ابی‌الفتوح، و مَعَدّ بن منصور رسید و تا ۵۴۳ قدرت بنی خراسان از تونس برچیده شد و دوره‌ای از هرج و مرج بر تونس گذشت. ۳ - پانویس
۴ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بنی خراسان»، شماره۶۹۶۸. |